Hooi of voordroog?

Er zijn nogal wat discussies gaande rondom voordroog en hooi. Maar wat is nu precies het verschil? En wat is dan het beste voor je paard?

Hooi

Hooi is lang gemaaid gras dat door de zon gedroogd is. Goed paardenhooi bestaat uit meer dan alleen maar Engels raaigras. Grassoorten als veldbeemd, roodzwenk, timothee en kropaar zijn prima grassen voor paarden. Goed paardenhooi bevat ook een aantal kruiden, geschikt voor paarden, bijvoorbeeld smalle weegbree, karwij, duizendblad, echte kamille of paardenbloem. Hiervoor zijn speciale graszaadmengsels en kruidenmengsels te koop.

Hooi wordt vaak gebruikt in de winter als hoofdvoeding voor paarden. Maar steeds vaker zie je ook dat er hooi in de zomer gevoerd wordt, naast gras of zelfs volledig in plaats van gras. Het drogestofgehalte van hooi is ongeveer 80%, terwijl gras een drogestofgehalte van 20% heeft. Hierdoor is er weinig water achter gebleven in het hooi en is de groei op bacteriën en schimmels minimaal. Let wel goed op dat het hooi tijdens het drogen niet natgeregend is, want dan is er alsnog kans op schimmel.

Hoe eerder in het jaar het gras gemaaid wordt, hoe jonger het gras is en hoe hoger de voedingskwaliteit. Wanneer het gras in het zaad staat en uitgegroeid is, is het minder voedzaam. Dit is over het algemeen beter voor paarden, omdat hier meer vezels in zitten en paarden makkelijker dik worden van voedzaam hooi. Daar moet flink wat arbeid tegenover staan wil je voorkomen dat je paard te dik wordt. En ook het tijdstip van maaien op de dag heeft effect op de voedingswaarde en met name het suikergehalte in het hooi. Is het vroeg in de ochtend gemaaid, bevat het vaak meer suiker en fructaan dan wanneer het gras later in de middag is gemaaid.

Wanneer het hooi geoogst en in balen geperst is, moet het minimaal 8 weken liggen om af te sterven. Paarden kunnen tot 2 jaar oud hooi prima eten. Hooi moet droog opgeslagen worden. Wanneer er iets vocht bij komt, bijvoorbeeld door regen, is de kans op schimmel groot.

Voordelen van hooi:

• Vezelrijk
• Hoge droge stof gehalte

Nadelen van hooi:

• Hooi kan stoffig zijn, zeker als het langer gelegen heeft
• Er is risico op broei in de opslag
• Hooi moet droog opgeslagen liggen
• Kans op schimmel als het iets te vochtig is

Graszaadhooi

Graszaadhooi is hooi van gras dat geteeld is voor zaaizaad. Dit heeft een nog lagere voedingswaarde. Het is dus eigenlijk een restproduct van de productie van graszaad. Wil je graszaad voeren, is het belangrijk om te kijken naar biologisch graszaadhooi. In de productie van graszaad wordt namelijk vaak gesproeid met stoffen die je liever niet aan je paarden voert, zoals endofyten. Endofyten zijn schimmels die de giftige stof lolitrem B produceren. Lolitrem B is een gifstof dat geproduceerd wordt door de schimmel Neotyphodium Lolii. Deze schimmel leeft in symbiose met raaigras en beschermt de plant tegen insectenvraat. Bij stressomstandigheden, zoals droogte, gaat deze schimmel echter het giftige Lolitrem B produceren. De symptomen van een vergiftiging door Lolitrem B kunnen zijn: coördinatieproblemen, evenwichtsproblemen (ataxie), zwalken, verminderde eetlust, schrikachtigheid, wijdbeens staan, trillen (spiertremoren), stijve gang, onstabiel staan.

Wanneer je alleen graszaadhooi voert, komt je paard niet aan de benodigde voedingsstoffen, energie en eiwitten. Zelfs niet als je een balancer bij geeft. Je zult altijd iets bij moeten voeren in de vorm van ander ruwvoer of aanvullend krachtvoer.

Voordroog

Voordroog, vroeger kuil genoemd, is gras dat minder lang op het land heeft gelegen. Vroeger werd dit nog vrij natte gras in een kuil opgeslagen, afgedekt en in de winter gevoerd. Het gras was dan gefermenteerd en nog vrij nat. Vandaar ook de naam kuilvoer. Dit is voer dat alleen geschikt is voor grazers met meerdere magen, zoals koeien. Kuilvoer heeft een drogestofgehalte van maximaal 60%. Voor paarden moet ruwvoer een drogestofgehalte hebben van minimaal 70% en kuilvoer is dan ook ongeschikt voor paarden omdat het een negatief effect op de darmflora heeft door het fermentatieproces.

Voor paarden ligt het gemaaide gras minimaal 3 dagen op het land, zodat het met een drogestofgehalte van minimaal 70% het plastic in kan. Wanneer de balen verpakt zijn en het percentage droge stof is 80% of hoger, dan spreken we van haylage: hooi verpakt in plastic. Omdat het drogestofgehalte zo hoog is, is de fermentatie minimaal en is dit wél geschikt voor paarden. Om te weten hoe hoog je drogestofgehalte is, kun je een ruwvoeranalyse doen.

Voordroog zit dus verpakt in plastic. Het is daardoor langer houdbaar dan hooi en ook buiten op te slaan, omdat het luchtdicht verpakt is. Voor stallen met beperkte opslagruimte is dit dan ook handiger. Het nadeel is wel dat zodra er lucht bij komt, de bacteriën kans hebben om snel te groeien. Hierdoor kan het gaan rotten en schimmelen. Pakken die bijvoorbeeld kapot gepikt zijn door vogels, kun je beter laten liggen. Het plastic van een baal moet volledig dicht zijn. De pH van voordroog ligt iets lager dan hooi, tussen de 5,4 en 6,5. Wanneer een pak open is en het warm weer is, kan er broei ontstaan in een pak. Het voordroog voelt dan warm aan en gaat wat zoetig ruiken, omdat de rottingsbacteriën voedingsstoffen verbranden. Goede voordroog ruikt fris en licht zurig.

Voordelen van voordroog:

• Het is stofvrij, ideaal voor paarden met gevoelige luchtwegen
• Kan buiten worden opgeslagen vanwege het plastic
• Vitaminen worden beter behouden

Nadelen van voordroog:

• Door de lagere pH is er kans dat de zuurgraad in de darmen wordt verlaagd
• Het moet sneller gevoerd worden, ivm kans op schimmelvorming wanneer er lucht bij komt
• Hogere belasting voor het milieu vanwege de plastic verpakking

Wat moet ik nu aan mijn paard voeren?

Onverpakt hooi is altijd het beste voor je paard. Maar soms ontkom je er niet aan om voordroog te voeren. Wat je ook voert, zorg er in ieder geval voor dat het drogestofgehalte hoger is dan 80%. Heb je een paard dat gevoelig is op de luchtwegen, kan voordroog gunstig zijn omdat het minder stof bevat. Heb je een paard dag gevoelig is op de darmen en snel diarree of mestwater heeft, is hooi een betere keuze.

Het fermentatieproces in voordroog heeft sowieso altijd effect op de darmen. Veel paarden ervaren geen problemen, maar het kán effect hebben op de verstoring van bacteriën in de darmen en de opname van voedingsstoffen. Dit kan zich weer uiten in bijvoorbeeld gevoeligheid op de huid (mok, jeuk, enz.) of de mest (diarree, mestwater).

Ook opslag is een factor die bepalend kan zijn. Heb je geen opslag, dan is voordroog gemakkelijker. Voordroog is te verkrijgen in balen van tussen de 400 en 500kg. Omdat de voersnelheid hoger ligt, zul je wel voldoende paarden moeten hebben om dit snel op te voeren. Heb je maar 2 of 3 paarden? Dan kun je kiezen voor voordroog in midibalen. Heb je wel opslag, dan kun je ook voor hooi kiezen. Afhankelijk van de grootte van je opslag is hooi te verkrijgen in grote balen (rond de 500kg) en kleine baaltjes (variërend tussen de 15 en 30kg).